Koślawość kolan

Koślawość kolan to problem, który dotyka wielu osób, zarówno dzieci, jak i dorosłych. Choć jest to częsty defekt posturalny, nie zawsze jest powodem do niepokoju. W niektórych przypadkach może stanowić tylko chwilowy etap w rozwoju dziecka, w innych zaś – wymagać specjalistycznej interwencji. W artykule przyjrzymy się przyczynom koślawości kolan, jej objawom oraz metodom leczenia.

Czym jest koślawość kolan?

Koślawość kolan to deformacja stawów kolanowych, w której nogi mają kształt litery „X”. Oznacza to, że przy złączonych stopach, kolana są skierowane do siebie. Tego typu problem może występować zarówno u dzieci, jak i dorosłych. U najmłodszych zazwyczaj jest to zjawisko fizjologiczne, które z czasem ustępuje samoistnie, jednak w niektórych przypadkach wymaga podjęcia odpowiedniego leczenia. Dlatego w przypadku jakichkolwiek wątpliwości warto skontaktować się ze specjalistą, aby wykluczyć inne schorzenia ortopedyczne.

Przyczyny koślawości kolan

Koślawość kolan może być wynikiem różnych czynników. U dzieci w wieku przedszkolnym jest to zwykle stan przejściowy, znany jako fizjologiczna koślawość kolan. W tym przypadku deformacja wynika z naturalnego procesu rozwoju, a stawy kolanowe korygują się w miarę wzrostu dziecka. Jednak nie zawsze mamy do czynienia z sytuacją, która samoistnie ustępuje. Koślawość kolan może wynikać także z:

• zaburzeń rozwoju kości i stawów – nieprawidłowości w budowie kości, stawów lub więzadeł mogą prowadzić do deformacji;
• przeciążenia stawów – intensywne i nierównomierne obciążenie kolan, zwłaszcza u osób prowadzących siedzący tryb życia lub intensywnie uprawiających sport;
• chorób metabolicznych – np. osteoporoza, w której dochodzi do osłabienia kości;
• uszkodzeń stawów – złamania, skręcenia stawów czy inne kontuzje, które mogą wpłynąć na niewłaściwy rozwój i funkcjonowanie stawów.

Ponadto, w przypadku dorosłych koślawość kolan może występować jako wynik zwyrodnienia stawów bądź w efekcie nieprawidłowej postawy ciała. Warto również pamiętać, że skręcenie stawów może także wpływać na ustawienie kolan. W takim przypadku pomocna będzie szybka konsultacja ortopedyczna.

Objawy koślawości kolan

Objawy koślawości kolan mogą być bardzo różne w zależności od stopnia deformacji. U dzieci, kiedy koślawość jest fizjologiczna, zwykle nie ma wyraźnych objawów bólowych, a jedynie widoczna jest zmiana w ustawieniu nóg. Warto jednak zwrócić uwagę, że:

• ból w kolanach – w bardziej zaawansowanych przypadkach deformacja może prowadzić do bólów stawów, zwłaszcza przy długotrwałym staniu lub chodzeniu;
• zmieniona postawa ciała – koślawość kolan wpływa na całą postawę, mogą pojawić się również problemy z biodrami, stawami skokowymi i plecami;
• trudności w poruszaniu się – szczególnie u osób dorosłych, w wyniku przeciążenia stawów może dochodzić do ograniczenia ruchomości.

W przypadkach, gdy deformacja jest bardziej zaawansowana, konieczne może być skonsultowanie się ze specjalistą w celu oceny stanu stawów oraz dobrania odpowiedniej terapii.

Leczenie koślawości kolan

Leczenie koślawości kolan zależy od jej przyczyny, stopnia nasilenia i wieku pacjenta. U dzieci, jak wspomniano, fizjologiczna koślawość kolan zazwyczaj nie wymaga leczenia, ponieważ deformacja ustępuje samoistnie. W przypadkach, gdzie deformacja jest wyraźniejsza lub utrzymuje się dłużej, stosuje się różne metody.  

Ćwiczenia na koślawe kolana

Jednym z najskuteczniejszych sposobów leczenia koślawości kolan, szczególnie u dzieci i młodzieży, są ćwiczenia na koślawe kolana. Regularna aktywność fizyczna, szczególnie ćwiczenia na wzmocnienie mięśni nóg, może pomóc w poprawie ustawienia stawów kolanowych i zapobiec pogłębianiu się deformacji. Ćwiczenia na kolana koślawe powinny koncentrować się na:

• wzmacnianiu mięśni czworogłowych uda i mięśni stabilizujących staw kolanowy;
• rozciąganiu i mobilizacji stawu kolanowego oraz mięśni przywodzicieli;
• poprawie postawy ciała oraz utrzymaniu prawidłowego ustawienia nóg.

Ćwiczenia na koślawość kolan u dziecka powinny być dobierane przez specjalistę, aby były odpowiednie do wieku i stanu rozwojowego dziecka. Często stosowane są również ćwiczenia rehabilitacyjne, które mają na celu przywrócenie pełnej funkcjonalności kolana. Jeśli zastosuje się w odpowiednim czasie odpowiednie ćwiczenia koślawość kolan może zostać całkowicie wyleczona.

Kinesiotaping kolana koślawe

Kinesiotaping na koślawość kolan to metoda, która polega na aplikacji specjalnych taśm rehabilitacyjnych na stawy i mięśnie, które pomagają w korekcji ustawienia kolana. Kinesiotaping wpływa na poprawę postawy, zmniejsza ból i napięcia mięśniowe oraz przyspiesza procesy regeneracyjne. To rozwiązanie jest szczególnie skuteczne w przypadku niewielkich deformacji kolanowych, a także w rehabilitacji po urazach.

Ortopedyczne wkładki do butów

W przypadku koślawości kolan, zwłaszcza u dorosłych, stosowanie ortopedycznych wkładek do butów może pomóc w korekcji ustawienia nóg i zmniejszeniu obciążenia stawów kolanowych. Wkładki takie pomagają w utrzymaniu odpowiedniej biomechaniki stawów i w prewencji dalszych urazów.

Operacyjne leczenie koślawości kolan

W bardziej zaawansowanych przypadkach, kiedy inne metody leczenia nie przynoszą rezultatów, konieczne może być zastosowanie chirurgii. Operacja polega na korekcji deformacji kości lub stawów, co pozwala na przywrócenie prawidłowego ustawienia nóg. Tego typu zabiegi są jednak stosowane tylko w przypadkach poważniejszych deformacji.